Het is vandaag heel duidelijk: de arbeidsmarkt zit in een overgangsfase. We zitten middenin de vierde industriële revolutie. In deze exponentieel versnellende technologische evolutie worden er voortdurend nieuwe beroepen gecreëerd en tussen vandaag en 2030 zullen er nog tientallen nieuwe ontstaan.
Volgens sommige onderzoekers bestaat 60 % van de beroepen van 2030 vandaag nog niet. De kloof tussen onderwijs en bedrijfsleven wordt steeds groter, omdat we ons moeilijk kunnen voorstellen hoe we morgen zullen werken en onze opleidingen daarom afstemmen op de behoeften van vandaag. Dat maakt dat veel jongeren op de arbeidsmarkt komen met (bijna) voorbijgestreefde competenties. Een oplossing zou kunnen zijn om te gaan naar een systeem van micro-universiteiten: korte en intense opleidingen om je hele professionele leven lang nieuwe competenties aan te leren.
De meerderheid van de kinderen die vandaag beginnen in de lagere school, zullen later een beroep uitoefenen dat nu nog niet bestaat.
De digitalisering, de voortdurend toenemende ontwikkeling van nieuwe technologieën, de demografische evolutie en de milieuproblemen hebben vandaag al een enorme impact op de wijzigingen binnen de beroepen. We kunnen daarom van een jobrevolutie spreken.
Dat er jobs zullen verdwijnen is misschien te zacht uitgedrukt. Er is zwaar weer op komst in de jobmarkt en duizelingwekkende cijfers voorspellen een apocalyps in bepaalde sectoren.
Tegen 2020 zullen 7 miljoen jobs verdwijnen, vooral in de administratie. De verbetering van productietools, robotica en artificiële intelligentie zullen de industriële sector vooruithelpen, maar op hun beurt zorgen voor een verlies van 1,6 miljoen jobs.
Daartegenover zal de verdere digitalisering van de economie heel wat sectoren in een stroomversnelling brengen en jobs creëren, vooral in financiën, diensten aan ondernemingen, informatica en wiskunde.
Sectoren die vandaag nog in de embryonale fase zitten, zoals cloud computing, de behandeling van megadata, het Internet of Things, het mobiele internet en de robotica, zullen zich spectaculair ontwikkelen. Vanaf nu tot 2025 zullen deze innovatieve beroepen een aanzienlijke winst genereren voor de wereldeconomie, van duizenden miljarden euro.
De generatie Z, de digital natives, de stille generatie, … allemaal termen voor de kinderen geboren tussen 1995 en 2009. Zij zullen straks de generatie Y (geboren in de jaren ‘80) vervoegen op de arbeidsmarkt. Beide generaties zijn opgegroeid met het internet en staan open voor technologische innovaties. Ze zijn milieubewust en ze zijn de pioniers op de sterk veranderende arbeidsmarkt.
De wijzigingen op maatschappelijk vlak dragen bij aan het verschijnen van nieuwe competenties, die nu door generatie Y worden gedragen, en die verder zullen ontwikkelen tot volledig nieuwe beroepen, die de digital natives van generatie Z zullen uitoefenen.
Herinner je je nog, een tiental jaar geleden? Plots verschenen er allerlei beroepen met rare namen: webdesigner, SEO-specialist, community manager, 3D-illustrator, ... Vandaag zijn ze helemaal opgegaan in onze werkomgeving en zijn ze wijdverspreid en veel gezocht.
En morgen? Sommigen zien in de toekomst een reeks beroepen verschijnen die recht uit de 4de dimensie lijken te komen of uit het brein van een gekke fantast.
Vandaag zijn sommige sectoren al volledig ondergedompeld in deze technologie die voor niet-ingewijden nog futuristisch lijkt.
In het domein van de gezondheidszorg neemt het 3D-printen een steeds belangrijkere plaats in. In de wereld van de chirurgie produceren ze er implantaten op maat mee, modellen waarop ze ingewikkelde chirurgische ingrepen kunnen en zelfs levende weefsels. Inderdaad, de medische wetenschap kan vandaag huid, lever- of nierweefsel of zelfs een volledig oor printen in 3D. En waarom morgen geen hart, longen of andere organen?
En dat is maar één voorbeeld. De verlenging van de levensverwachting, de komst van robotverplegers, de droom van het eeuwige leven… de medische technologie zal de grenzen steeds verleggen. En er verschijnen ook nieuwe ziekten: robofobie (angst voor robots), eternite (depressie door de zwaartekracht), metaalallergie (reactie op implantaten en protheses) …
Zijn je kinderen geïnteresseerd in ecologie en duurzame ontwikkeling? Dan kunnen ze stadsboer(in) worden, ingenieur of technicus gespecialiseerd in recyclage, CO2-trader, specialist in ecotoerisme of ze kunnen iets doen rond hernieuwbare energie.
Zoeken ze het meer in de richting van informatica, sociale media of artificiële intelligentie? Dan kunnen ze kiezen voor cloud computing architect, augmented reality architect, virtual reality specialist, artificial intelligence engineer, 3D printer, mega data specialist of e-reputation consultant.
Als ze het meer voor de medische of zorgsector hebben, zijn er ook heel wat mogelijkheden: specialist in palliatieve zorgen, assistent in de ouderenverzorging of zelfs tussenpersoon bij orgaandonatie.
Ze kunnen ook dronepiloot, productiviteitsadviseur, personal digital coach of privé-consultant worden.
Futurologen voorspellen nu al het verschijnen van experten in georganiseerde chaos, creativeits- en nieuwsgierigheidscoaches, digitale leven-en-doodmanagers (die uw sociale media beheren na uw overlijden) en, voor de digiverslaafden onder ons, therapeuten voor digitale ontwenning.
Er zullen nieuwe beroepen ontstaan, waarvan we de namen nog niet kennen. Ze zullen inspelen op de problemen die zullen ontstaan door het gebruik van nieuwe technologieën. Een voorbeeld: iemand die je helpt om uit de tsunami aan informatie net dat te halen wat voor jou het interessantste is. Een digiruisonderdrukker?
De wereld heeft al heel wat evoluties en revoluties gekend. Maar vandaag leeft de perceptie – en het is meer dan dat, want ondertussen is het ook bewezen - dat we niet meer kunnen volgen door de snelheid waarmee alles evolueert. Je hele leven hetzelfde beroep uitoefenen, is ondenkbaar geworden. Onze kinderen, kleinkinderen en de komende generaties zullen continu hun job opnieuw moeten uitvinden en zich steeds sneller moeten aanpassen.
